De blinde vlek van de wetenschap

Waarom sommige effectieve therapieën niet binnen de klassieke bewijsvoering passen.

Niet alles wat werkt, past binnen de grenzen van wat de wetenschap als ‘bewijs’ erkent.

Ervaringsgerichte therapieën zoals regressietherapie laten zien dat diep herstel mogelijk is via bewustzijn, vertrouwen en het activeren van het natuurlijke zelfgenezend vermogen — ook wanneer dit niet volledig meetbaar is met klassieke onderzoeksmethoden.

De grenzen van wat meetbaar is

De moderne wetenschap is gebouwd op meetbaarheid, herhaalbaarheid en controleerbaarheid.

Dat zijn waardevolle principes, maar ze hebben ook een blinde vlek: niet alles wat aantoonbaar effectief is, laat zich binnen die kaders vangen.

Sommige fenomenen — vooral die waarbij beleving, vertrouwen of bewustzijn een centrale rol spelen — kunnen per definitie niet voldoen aan de klassieke criteria van wetenschappelijk onderzoek, omdat ze juist effectief zijn door de unieke, ervaringsgerichte wisselwerking tussen mens en geest.

Een goed voorbeeld daarvan is regressietherapie: een methode die aantoonbaar werkt op basis van ervaring, maar die zich niet laat reduceren tot laboratoriumvoorwaarden.

Om te begrijpen waarom, is het belangrijk te kijken naar hoe de wetenschap effect meet — en waar dat model zijn grenzen bereikt.

1. De klassieke criteria van wetenschappelijk bewijs

In de gezondheidszorg wordt effectiviteit meestal beoordeeld aan de hand van strikte wetenschappelijke criteria.

Die criteria zijn uitstekend geschikt voor medische interventies (zoals medicijnen of operaties), maar minder toepasbaar bij ervaringsgerichte therapieën zoals regressietherapie, die werken via beleving, bewustzijn en het activeren van het zelfgenezend vermogen.

Binnen de medische wetenschap gelden doorgaans de volgende beoordelingscriteria:

  • Repliceerbaarheid: resultaten moeten onder vergelijkbare omstandigheden te herhalen zijn.
  • Controleerbaarheid: er is een controlegroep nodig om spontane verbetering uit te sluiten.
  • Randomisatie: deelnemers worden willekeurig toegewezen aan een behandel- of controlegroep.
  • Blindering: idealiter weten noch de onderzoeker, noch de deelnemer wie de behandeling krijgt.
  • Statistische significantie: resultaten mogen niet op toeval berusten (p < 0,05).
  • Grote steekproef: om betrouwbare conclusies te trekken.
  • Peer review: publicatie in een onafhankelijk tijdschrift na beoordeling door vakgenoten.

Deze methode werkt uitstekend voor fysieke interventies met objectief meetbare effecten — zoals bloeddruk, cholesterol, tumorgrootte of virale belasting.

2. Waarom deze criteria niet altijd toepasbaar zijn

Bij psychologische en bewustzijnsgerichte therapieën – zoals regressietherapie, EMDR of mindfulness – ligt dat anders.

Daar is de werkzame factor niet chemisch of mechanisch, maar ervaringsgericht en relationeel. De therapeutische beleving zelf is de interventie.

Dat maakt blindering of een “nep-behandeling” onmogelijk. Bovendien worden de resultaten vooral gemeten via ervaren klachtenvermindering, inzicht en emotioneel herstel — subjectieve, maar betrouwbare indicatoren wanneer gevalideerde vragenlijsten worden gebruikt.

De klassieke medische onderzoeksopzet is dus niet onjuist, maar te beperkt voor deze vormen van therapie.

3. Onderzoek naar regressietherapie

Een onafhankelijk onderzoek, uitgevoerd onder leiding van Prof. Dr. Albert K. Groen (UMC Amsterdam, januari 2024), onderzocht de effectiviteit van regressietherapie bij uiteenlopende psychische klachten.

Belangrijkste resultaten:

  • Gemiddelde klachtenafname: 47%
  • Gemiddeld aantal sessies: 3
  • Welbevinden na 2–4 maanden: bijna gelijk aan een gezonde controlegroep
  • 42% van de deelnemers had eerder reguliere therapie gehad, maar ervoer bij regressietherapie grotere verbetering

Conclusie:
De klachten namen sterk en duurzaam af, met een efficiëntie die zelden voorkomt: vaak waren één tot drie sessies voldoende.

Binnen de grenzen van ervaringsgerichte therapieonderzoeken geldt dit als overtuigend empirisch bewijs van effectiviteit.

4. Waarom regressietherapie niet volledig aan de klassieke criteria kán voldoen

  1. Blindering is onmogelijk: de beleving ís de behandeling; een geloofwaardige placebo-regressie bestaat niet.
  2. De ervaring is individueel: elke sessie volgt de unieke belevingsstroom van de cliënt; standaardisatie is daardoor beperkt.
  3. De effecten zijn subjectief maar reëel: vermindering van angst, pijn of stress is innerlijk ervaren, maar meetbaar via gevalideerde vragenlijsten.
  4. Het placebo-effect is onderdeel van de werking: regressietherapie benut precies de kracht van verwachting, vertrouwen en innerlijke overtuiging die in reguliere geneeskunde vaak als storend wordt beschouwd.

5. Ander voorbeeld: hyperbare zuurstoftherapie (HBOT)

Een treffend fysiek voorbeeld van een interventie die nog niet volledig binnen het klassieke wetenschappelijke kader past, is hyperbare zuurstoftherapie (HBOT).

Tijdens deze behandeling ademt de cliënt zuivere zuurstof in onder verhoogde druk — meestal tussen 1,5 en 2,5 bar — in een speciaal ontworpen cabine.

Onder deze omstandigheden neemt het bloedplasma een veelvoud aan zuurstof op, waardoor het ook ‘slapend’ hersenweefsel rond beschadigde (afgestorven) zones kan bereiken als gevolg van een beroerte (hersenbloeding of herseninfarct).

Tijdens HBOT wordt 10 tot 20 keer meer zuurstof in het bloedplasma opgelost dan normaal. Door deze extra zuurstofboost kan slapend hersenweefsel weer geactiveerd worden, waardoor hersenfuncties die door bijvoorbeeld een beroerte of letsel verloren leken, opnieuw kunnen functioneren.

In de praktijk melden cliënten vaak duidelijke verbeteringen:  Meer energie, scherper denken, beter herstel na hersenletsel of beroerte, en vermindering van chronische vermoeidheid.

Deze effecten zijn biologisch goed verklaarbaar, maar nog onvoldoende onderzocht in grootschalige, dubbelblinde studies.

Dat betekent niet dat de therapie niet werkt — alleen dat ze (nog) niet binnen het standaard wetenschappelijke kader past, of simpelweg nog niet uitgebreid wetenschappelijk onderzocht is.

Het is daarmee een treffend voorbeeld van hoe de “afwezigheid van wetenschappelijk bewijs” niet hetzelfde is als het “bewijs van afwezigheid van effect”.

6. Samenvattend

Aspect Klassiek criterium Goed toepasbaar bij Minder toepasbaar bij Toelichting
Repliceerbaarheid Ja Medicijnen Regressietherapie Elke sessie uniek, maar patronen herhaalbaar
Controle/placebo Ja Farmacologie Ervaringsgerichte therapieën Placebo is hier deel van het proces
Blindering Ja Dubbelblinde studies Onmogelijk De beleving zelf is de behandeling
Objectieve meting Ja Fysieke parameters Moeilijker Gebruik van gevalideerde zelfrapportage
Statistische significantie Ja Grootschalige trials Ja, binnen kleinschalige studies Resultaten consistent en significant

8. Conclusie

De klassieke medische onderzoeksmethoden zijn niet ontworpen voor therapieën die werken via bewustzijn, emotie en ervaring.

Toch laat onafhankelijk onderzoek zien dat regressietherapie leidt tot snelle, diepe en duurzame vermindering van klachten, met een efficiëntie die uitzonderlijk is binnen het veld van psychologische interventies.

Het placebo-effect – vaak gezien als ruis – is in werkelijkheid het bewijs van het natuurlijke zelfgenezend vermogen.

Regressietherapie stimuleert precies dat mechanisme op een bewuste, gestructureerde manier, waardoor cliënten hun innerlijk evenwicht hervinden en lichamelijke en emotionele klachten aanzienlijk afnemen.

Kort gezegd: regressietherapie voldoet misschien niet aan alle klassieke vormcriteria van wetenschappelijk bewijs, maar wél overtuigend aan de inhoudelijke criteria van effectiviteit, veiligheid en duurzaam herstel.

📞 Meer weten of het zelf ervaren?

Regressietherapie helpt om de diepere oorzaken van klachten te herkennen en los te laten. Veel mensen merken al na één of enkele sessies meer rust, helderheid en energie.

Wil je ontdekken of het ook voor jou werkt?
Plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek .

Als je meer blogs wil lezen over:

Inzichten & InspiratieVolgende blog met Artikelen over de verbinding tussen wetenschap en spiritualiteit.

Klachten & Oplossingen – ‘Thema’s en Klachten’ van cliënten.

Inschrijven voor nieuwsbrief: met nieuwe ‘Thema’s en klachten’ van cliënten.

Paul-Hooijdonk, regressietherapie, regressietherapeut, verbindende communicatie

Reserveer nu een sessie of stel een vraag

Om prettig en effectief te kunnen werken, is het belangrijk dat het tussen ons klikt. Daarom hebben we eerst een gratis kennismakingsgesprek (telefoon), zodat je kan ervaren of het goed voelt. Daarna beslis je of je een afspraak wilt inplannen.

Neem contact opMeer over Paul
Lees ook